Ο Γαλαξιακός δίσκος
Ο Γαλαξιακός δίσκος
- Έχετε παρατηρήσει τον Γαλαξία με γυμνό μάτι στον νυχτερινό ουρανό;
Όσοι έχετε κάποιο χωριό που επισκέπτεστε τα καλοκαίρια σίγουρα θα έχετε δει στον ουρανό μια περιοχή που φαίνεται κάτι σαν φωτεινό θολό σύννεφο. Εκεί τα αστέρια φαίνεται να είναι πιο πολλά από ότι στις άλλες περιοχές του ουρανού. Και μέσα σε αυτό υπάρχουν και κάποιες σκοτεινές περιοχές σαν κάτι να εμποδίζει το φως των αστεριών να περάσει.
Όσοι δεν τον έχετε δει βγείτε και ψάξτε την Κασσιόπη! Μοιάζει με W ή ανάποδο Σ και θα την βρείτε κοιτάζοντας βόρεια. Αν την εντοπίσετε, πιθανόν να μην δείτε και τον Γαλαξία, γιατί κοιτάζετε προς τα έξω. Θα τον βρείτε όμως, αν ο ουρανός είναι αρκετά σκοτεινός, κοιτάζοντας ακριβώς πίσω σας, προς τον νότο! Από τον νότο και την περιοχή ανάμεσα στον Τοξότη και τον Σκορπίο, περνώντας μέσα από τον Κύκνο, κατευθυνόμενος προς την Κασσιόπη στον Βορά, μοιάζει σαν μια λωρίδα στον ουρανό. Αυτό συμβαίνει επειδή όλο του υλικό του είναι συγκεντρωμένο σε δίσκο, κι εμείς είμαστε μέσα σε αυτόν το δίσκο.
© 2MASS - Caltech & University of Massachusetts
Αν απεικονίσουμε γύρω γύρω την περιοχή που αυτός μας περιβάλλει όπως στην παραπάνω περίπτωση, θα δούμε ξεκάθαρα να σχηματίζεται δίσκος.
Μια περιοχή του δίσκου είναι πολύ φωτεινή και αποτελεί τον πυρήνα και την ράβδο. Αριστερά και δεξιά από αυτήν όμως, αλλά και κατά μήκος της, μπορούμε να παρατηρήσουμε τον δίσκο του Γαλαξία. Αποτελείται από αστέρια, σκόνη και αέριο (κυρίως υδρογόνο). Οι φωτεινές περιοχές είναι οι περιοχές όπου υπάρχουν πολλά αστέρια, ενώ οι πιο σκοτεινές περιοχές αποτελούνται από νέφη αερίων, με πολλή σκόνη που εμποδίζει το φως από τα άστρα να φτάσει σε εμάς.
Οι φωτεινείς περιοχές βρίσκονται μέσα στις σπείρες. Τα νέφη αερίων και σκόνης εκεί δημιουργούν περιοχές γέννησης νέων αστεριών που τις ονομάζουμε αστρικά βρεφοκομεία (stellar nurseries) ή νεφελώματα. Το πιο διάσημο νεφέλωμα είναι το Νεφέλωμα του Ωρίωνα, το οποίο αποτελεί και την κοντινότερη περιοχή στην οποία παράγονται νέα αστέρια, σε απόσταση περίπου 1.344 έτη φωτός.