Η Γαλαξιακή μας γειτονιά
Η Γαλαξιακή μας γειτονιά
Όλα τα άστρα, που είναι ορατά με γυμνό μάτι, ανήκουν στον Γαλαξία μας.
- Πέρα από αυτά όμως υπάρχουν και άλλοι γαλαξίες που φαίνονται με γυμνό μάτι;
Αν στρέψουμε τα μάτια μας προς τον Βορά, και εντοπίσουμε την αγαπημένη μας Κασσιόπη (που μοιάζει με W) και θεωρήσουμε ότι το ένα V (από τα 2 του W) είναι ένα βέλος, τότε αυτό δείχνει προς τον γαλαξία της Ανδρομέδας.
Αυτή η διαδικασία είναι απαραίτητη καθώς η Ανδρομέδα είναι πάρα πολύ αμυδρή και δεν είναι εύκολο να την εντοπίσεις απευθείας, παρά μόνο σε πολύ σκοτεινό ουρανό και με ιδανικές ατμοσφαιρικές συνθήκες.
Η Ανδρομέδα είναι το πιο μακρινό αντικείμενο που είναι ορατό με γυμνό μάτι. Βρίσκεται σε απόσταση 3.5 εκατομμυρίων ετών φωτός από εμάς. Όταν την δείτε, θυμηθείτε ότι κοιτάζεται τι υπήρχε εκεί πριν από 3.5 εκ. χρόνια! Το φως δεν έχει άπειρη ταχύτητα κι έτσι χρειάζεται τόσο χρόνο για να ταξιδέψει μέχρι εδώ.
Είναι ένας σπειροειδής γαλαξίας, παρόμοιου μεγέθους με τον δικό μας και με περίπου 3 φορές παραπάνω άστρα. Ο πρώτος που συνειδητοποίησε ότι είναι άλλος γαλαξίας και όχι ένα νεφέλωμα μέσα στον δικό μας γαλαξία ήταν ο Hubble, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για την δημιουργία της εξωγαλαξιακής αστρονομίας.
Αν ζούσαμε στο Νότιο Ημισφαίριο, οι πρώτοι γαλαξίες που είναι ορατοί με γυμνό μάτι και για τους οποίους θα μιλούσαμε αυτή την στιγμή, θα ήταν τα Νέφη του Μαγγελάνου. Το Μικρό και το Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου λοιπόν δεν είναι νεφελώματα, αλλά 2 μικροί γαλαξίες στην γειτονιά του δικού μας. Απέχουν από εμάς 195,000 έτη φωτός (το Μικρό Νέφος) και 168,000 έτη φωτός (το Μεγάλο Νέφος).
Παρόλο που έχουν πάρει το όνομα του Μαγγελάνου, αναφορά σε αυτά, υπάρχει σε ένα βιβλίο του Πέρση αστρονόμου Αλ Σουφί, με όνομα «Βιβλίο των Απλανών», το 964 μ.Χ. Θα παρατηρήσατε όμως ότι τα δύο νέφη δεν έχουν σπείρες! Αυτό είναι γεγονός, καθώς είναι δυο γαλαξίες ακανόνιστου σχήματος. Αυτό συμβαίνει γιατί είναι δύο Γαλαξίες Νάνοι με πολύ μικρότερο αριθμό αστέρων και συνολική μάζα από τον Γαλαξία μας, του οποίου η βαρύτητα τους αλλοίωσε το σχήμα.
Τα δύο Νέφη και η Ανδρομέδα είναι οι μόνοι γαλαξίες που είναι ορατοί με γυμνό μάτι. Τα νέφη δυστυχώς δεν φαίνονται στον Ελληνικό ουρανό.
- Εύχομαι να ταξιδέψω κάποια στιγμή στο Νότιο Ημισφαίριο και να τα δω!
Το τελευταίο αντικείμενο της γαλαξιακής γειτονιάς για το οποίο θα γίνει αναφορά σε αυτό το άρθρο είναι ο γαλαξίας του Τριγώνου. Είναι ένας σπειροειδής γαλαξίας, με σπείρες που ξεκινούν απευθείας από το κέντρο του και είναι ο δεύτερος κοντινότερος σπειροειδής γαλαξίας, μετά τον Γαλαξία της Ανδρομέδας. Αυτός ο γαλαξίας δυστυχώς δεν φαίνεται με γυμνό μάτι.
Στον πυρήνα του γαλαξία του Τριγώνου υπάρχει μια εξαιρετικά φωτεινή πηγή ακτίνων-Χ. Τέλος, έχει διάμετρο 50.000 έτη φωτός και υπολογίζεται ότι φιλοξενεί 30 με 40 δισεκατομμύρια αστέρες.